Thu gom rác, vì sao còn nhiều bất cập?

Ông Nguyễn Toàn Thắng - GĐ Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT)  TP.HCM cho rằng: “TP.HCM có tới 14 triệu dân. Tới đây, TP sẽ đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân. TP sẽ xác định lại và phân cấp cho các quận - huyện trong công tác thu gom rác. Quận - huyện được toàn quyền thực hiện đấu thầu thu gom, quét dọn rác…”.

Ông Thắng cho biết: Sở TNMT đã tiếp thu và báo cáo UBND TP về tình hình thu gom rác nhựa danpla. Trong đó, lực lượng công lập quản lý 40% và rác dân lập là 60%. “Phải quản lý cho được lực lượng rác dân lập. Đây là gốc vấn đề. Hướng dẫn họ thực hiện đúng, trang thiết bị, quy cách thực hiện đúng quy định”. Về các điểm hẹn và trạm trung chuyển rác, ông Thắng cho biết: TP đã phân cấp các quận - huyện vận hành trạm trung chuyển. Các trạm giữ lại trên địa bàn phải phù hợp cự ly, nơi tiếp nhận và môi trường.

Sở TNMT yêu cầu các quận - huyện giữ cho được các trạm trung chuyển, kết hợp điều chỉnh quy hoạch phù hợp, lập đề án, đề xuất TP đầu tư. Có như vậy mới có cơ sở kêu gọi đầu tư và tính đúng, tính đủ chi phí cho đơn vị đầu tư.

Đề cập tới việc đấu thầu thu gom rác, đại diện Cty MTĐT cho rằng: “Đó là chủ trương đúng đắn. Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả, chất lượng trong công tác thu gom, vận chuyển rác thải thì tiêu chí cho các đơn vị đấu thầu phải xem xét cẩn trọng và minh bạch. Theo đó, các đơn vị tham gia đầu thầu phải là những đơn vị có năng lực trong hoạt động thu gom, vận chuyển thùng nhựa dung tích lớn. Năng lực dựa trên cơ sở cả trang thiết bị vật chất và nhân lực thực hiện. Một yếu tố quan trọng khác là đơn vị tham gia đấu thầu phải có kinh nghiệm thực hiện thu gom, vận chuyển rác trên địa bàn thành phố. Ngoài ra, một yếu tố cần xem xét như là năng lực cộng thêm cho đơn vị tham gia đấu thầu là có khả năng hướng dẫn người dân tại khu vực đơn vị phụ trách thực hiện phân loại rác tại nguồn và đơn vị thu gom theo quy cách rác đã được người dân phân loại”.

Trong khi đó, theo GS Nguyễn Văn Phước - Viện trưởng Viện Tài nguyên và Môi (Trường ĐH Quốc gia TP.HCM): “Phải đặt chỉ tiêu 100% chất thải rắn phải thu gom. Chỉ tiêu này đã được đặt ra từ trước, nhưng cho đến nay chưa thực hiện được. Việc thu gom rác phải được giao cho tổ tự quản môi trường kết hợp với người thu gom rác để đảm bảo lượng rác phải được thu gom 100%. Việc thu phí tại các hộ dân phải được thực hiện đầy đủ. Công tác thu gom tại thùng nhựa dung tích lớn giá rẻ phải được thực hiện phân loại và ngay tại nhà máy tái chế cũng phải được phân loại. Việc phân loại cũng không nên kỳ vọng 100%. Đạt 70% là đã tốt”. Hiện nếu tính toán thì trung bình mỗi công nhân vệ sinh thu gom 1 tấn rác/ngày. Bản thân lực lượng lao động này đã thực hiện phân loại nhưng họ chỉ mới phân loại những rác bán được. Do đó, có thể tận dụng lực lượng lao động này thực hiện phân loại rác tại nguồn nếu có thêm những chính sách đầu tư, hỗ trợ tài chính, y tế cho lực lượng này.

Ngoài ra, có kiến nghị UBND TP cần phải tăng cường đầu tư và cải tiến phương tiện thu gom, vận chuyển rác cho phù hợp với thực tế của từng địa bàn. Hiện toàn TP.HCM có tổng cộng 750 xe vận chuyển rác, loại 10 tấn. Trong đó, các Cty dịch vụ công ích và Cty MTĐT đã chiếm 700 xe. TP cần tăng cường loại xe nhỏ để thu gom rác cho phù hợp với đặc thù đường phố đông người… Dự kiến TP.HCM phải tăng khoảng 2.000 xe, mới đáp ứng nhu cầu thu gom, vận chuyển rác...